Przedmiotem publikacji jest znaczna część życia zawodowego psychiatry Andrzeja Żmudzkiego: lata jego służby wojskowej w powojennej Polsce oraz podejmowane przez z niego wysiłki zmierzające do ujawnienia potrzeby wprowadzenia zmian w zasadach i metodach postępowania psychiatrycznego i psychologicznego w leczeniu, poradnictwie i orzecznictwie w wojsku. Przedstawiono opis środowiska kulturalnego i zawodowego, w którym Andrzej Żmudzki żył w Krakowie w latach 50. ubiegłego wieku; to właśnie tam i wtedy kształtować się zaczęło jego humanistyczne podejście do osób z niepełnosprawnością intelektualną lub objawami zaburzeń psychicznych. Opisano okoliczności wcielenia go do służby wojskowej i przebieg tej służby w centralnych szpitalach wojskowych w Warszawie w okresie od 1957 do 1973 r. Omówiono jego działalność związaną z utworzeniem pierwszej poradni zdrowia psychicznego w Wojsku Polskim, działalność w zakresie zasad i procedur psychiatrycznego orzecznictwa wojskowo‑lekarskiego i sądowego odnoszących się do żołnierzy z poboru oraz jego poglądy na psychospołeczne determinanty nieprzystosowania do służby wojskowej u oficerów. Przedstawiono też kilka jego druków artystycznych.