Wprowadzenie i cel: Badanie patomorfologiczne stanowi jeden z głównych filarów diagnostyki w onkologii, a informacje uzyskane dzięki niemu mają istotne znaczenie w podejmowaniu decyzji leczniczych. Jednym z jego rodzajów jest cytologia odbitkowa, w której komórki są pozyskiwane poprzez przesuwanie szkiełka podstawowego po świeżo wykonanym przekroju badanej tkanki, np. przekroju guza lub węzła chłonnego. Głównym celem pracy było zbadanie, czy cytologia odbitkowa może być alternatywą dla badania śródoperacyjnego przeprowadzonego techniką mrożakową. Materiał i metody: W Klinice Chirurgii Klatki Piersiowej Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi w latach 2020–2023 przeprowadzono analizę wyników badania cytologii odbitkowej oraz badania śródoperacyjnego wykonanego techniką mrożakową i porównano je z ostatecznym wynikiem badania histopatologicznego. Badanie przeprowadzono w grupie 58 pacjentów operowanych w trybie planowym, u których wykonano resekcję guza nowotworowego jelita grubego, pęcherzyka żółciowego, żołądka, płuca oraz śródpiersia. Wyniki: Zarówno badanie doraźne, wykonane techniką mrożakową, jak i odbitka cytologiczna okazały się w 97% zgodne z wynikiem ostatecznym badania histopatologicznego. W badaniu cytologii odbitkowej w dwóch przypadkach uzyskano wynik fałszywie ujemny, natomiast w badaniu doraźnym i ostatecznym badaniu histopatologicznym potwierdzono nowotwór złośliwy. W dwóch przypadkach w cytologii odbitkowej zdiagnozowano nowotwór złośliwy drobnokomórkowy, co później potwierdzono w badaniu ostatecznym, natomiast w badaniu doraźnym uzyskano wynik niezgodny z badaniem rutynowym. Wnioski: Cytologia odbitkowa jest wiarygodnym badaniem, które może być wykonywane w celu przyspieszenia rozpoznania choroby nowotworowej. W przypadku braku możliwości wykonania badania śródoperacyjnego cytologia odbitkowa daje możliwość szybkiego uzyskania rozpoznania, a jednocześnie pobrany preparat nie musi być natychmiast przetransportowany do zakładu patomorfologii.