Choroba Cushinga jest rzadką, lecz niezwykle groźną endokrynopatią powodowaną przez gruczolaki kortykotropowe przysadki, których wymiar w większości przypadków nie przekracza 1 cm. Celem pracy było wykazanie odrębności klinicznych i hormonalnych makrogruczolaków kortykotropowych, stanowiących rzadką przyczynę ACTH‑zależnej hiperkortyzolemii. Przeanalizowano ogółem 36 pacjentów z chorobą Cushinga (30 kobiet i 6 mężczyzn w wieku 36,3 ±12,9 roku). W grupie tej znalazło się 6 makrogruczolaków (17%) i 30 mikrogruczolaków (83%). Wykazano istotne różnice w stężeniu kortykotropiny (ACTH) w osoczu pomiędzy makro- i mikrogruczolakami (odpowiednio: 178,3 ±69,3 pg/ml i 84,2 ±37,6 pg/ml; p =0,005) oraz pomiędzy stosunkiem ACTH/kortyzol (odpowiednio: 7,35 ±4,65 i 3,6 ±2,1; p =0,044) i ACTH/DHEAS (odpowiednio: 92,2 ±50,7 i 41,7 ±44,4; p =0,013). Nie stwierdzono natomiast istotnych różnic pomiędzy bezwzględnymi stężeniami kortyzolu i DHEAS w surowicy ani między zmianami stężeń kortyzolu w teście z dużą dawką deksametazonu. Na podstawie uzyskanych wyników potwierdzono istnienie różnic w profilu hormonalnym pomiędzy makro- i mikrogruczolakami kortykotropowymi. Przyczyna mniejszej reaktywności kory nadnerczy na stymulację ACTH w przypadku makrogruczolaków kortykotropowych wymaga jednak dalszych badań.