PRACA POGLĄDOWA
Octan witaminy E jako potencjalny czynnik wywołujący ostre uszkodzenie płuc związane z używaniem e-papierosów (EVALI)
Więcej
Ukryj
1
Oddział Chorób Wewnętrznych I, Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach, Polska
2
Oddział Chorób Wewnętrznych z Pododdziałem Diabetologii i Leczenia Otyłości, Radomski Szpital Specjalistyczny im. dr. Tytusa Chałubińskiego, Polska
3
Klinika Chorób Wewnętrznych, 5. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Krakowie, Polska
4
Oddział Chorób Wewnętrznych, Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie, Polska
5
Oddział Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital Wojewódzki W Bielsku Białej, Polska
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Data nadesłania: 26-02-2025
Data ostatniej rewizji: 27-03-2025
Data akceptacji: 01-04-2025
Data publikacji: 26-09-2025
LW 2025;103(3):201-205
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
E-papierosy zyskują na popularności jako alternatywa dla tradycyjnych papierosów, szczególnie wśród młodych ludzi. Jednakże ich używanie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak uszkodzenie płuc związane z używaniem e-papierosów lub tzw. wapowaniem (EVALI). Celem niniejszej pracy jest omówienie konsekwencji zdrowotnych wynikających z korzystania z e-papierosów, ze szczególnym uwzględnieniem negatywnych skutków działania octanu witaminy E. Przeglądu piśmiennictwa dokonano z wykorzystaniem bazy Google Scholar, PubMed oraz SpringerLink. Wyszukiwane frazy w języku angielskim: „EVALI”, „lung injury”, „pulmonary”, „respiratory”, „e-cigarette”, „vitamin E acetate”, „vaping” oraz „vape”. Włączono artykuły opublikowane od 2019 roku. Najnowsze badania koncentrują się na roli octanu
witaminy E w patofizjologii EVALI. Mechanizm, w którym substancja ta może wywołać uszkodzenie płuc, pozostaje nieznany, ale potencjalna szkodliwość tego związku chemicznego może wynikać z jego rozkładu podczas podgrzewania do toksycznych substancji, takich jak formaldehyd, aldehyd octowy, akroleina oraz keteny. Octan tokoferolu jako substancja powierzchniowo czynna uszkadza surfaktant, co prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej. Pomimo rosnącej popularności e-papierosów, negatywne skutki zdrowotne są nadal niewystarczająco opisane. W szczególności trudność sprawia określenie długofalowych konsekwencji z powodu krótkiego czasu obserwacji osób korzystających z e-papierosów. EVALI jest rozpoznaniem stawianym po wykluczeniu innych schorzeń oraz na podstawie dodatniego wywiadu w kierunku stosowania e-papierosów.