PRACA POGLĄDOWA
Wpływ przewlekłego stresu na zdrowie jamy ustnej: przegląd literatury
Więcej
Ukryj
1
Dental Office, Corten Dental, Polska
2
Orthodontic Office, NZOZ Ortomix, Polska
3
Medical University of Lublin, Student Research Group at the Chair and Department of Oral Medicine, Polska
4
Medical Department, Medical University of Lublin, Polska
5
Dental Office, Biniek Clinic, Polska
Data nadesłania: 26-01-2025
Data ostatniej rewizji: 31-03-2025
Data akceptacji: 31-03-2025
Data publikacji: 30-06-2025
LW 2025;103(2):121-124
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Przewlekły stres, szczególnie w kontekście zespołu stresu pourazowego, ma istotny wpływ na zdrowie jamy ustnej ze względu na swoje złożone skutki fizjologiczne, psychologiczne i behawioralne. W niniejszym przeglądzie przedstawiono kluczowe mechanizmy oraz implikacje kliniczne przewlekłego stresu dla zdrowia jamy ustnej, opierając się na wynikach systematycznego przeglądu literatury obejmującego 16 badań. Zespół stresu pourazowego jest silnie powiązany z wyższą częstością występowania periodontopatii, bruksizmu, kserostomii oraz zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego. Przewlekła aktywacja odpowiedzi na stres zaburza regulację autonomiczną i funkcje układu immunologicznego, pogłębiając problemy zdrowotne jamy ustnej. Czynniki behawioralne, takie jak zaniedbywanie higieny jamy ustnej czy zwiększone spożycie tytoniu, dodatkowo przyczyniają się do rozwoju chorób przyzębia, podczas gdy stres psychologiczny nasila percepcję bólu w schorzeniach takich jak zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego i przewlekły ból twarzy. Farmakoterapia zespołu stresu pourazowego, w tym stosowanie selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, choć skuteczna w leczeniu objawów psychologicznych, często prowadzi do hiposaliwacji, powodując kserostomię oraz zwiększone ryzyko próchnicy i chorób przyzębia. Bruksizm, częsty u pacjentów z zespołem stresu pourazowego, jest silnie związany z podwyższonym poziomem stresu, co skutkuje znacznym zużyciem i uszkodzeniem zębów oraz przyczynia się do bólu twarzy i zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego. Bezsenność i zaburzenia snu, powszechne wśród osób z zespołem stresu pourazowego, osłabiają funkcje układu odpornościowego i regenerację tkanek, co zwiększa podatność na infekcje jamy ustnej oraz opóźnione gojenie się ran. Dwukierunkowa relacja między zespołem stresu pourazowego a przewlekłym bólem twarzy podkreśla potrzebę zintegrowanej opieki, uwzględniającej zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne. Podejście wielodyscyplinarne, obejmujące opiekę dostosowaną do traumatycznych doświadczeń oraz ukierunkowane interwencje stomatologiczne, jest kluczowe dla łagodzenia problemów zdrowotnych jamy ustnej u pacjentów z zespołem stresu pourazowego. Takie strategie poprawiają nie tylko zdrowie jamy ustnej, ale także ogólne samopoczucie, redukując stan zapalny i stres psychologiczny. Przyszłe badania powinny koncentrować się na optymalizacji protokołów leczenia oraz współpracy między specjalistami z zakresu zdrowia psychicznego i stomatologii.